Heb je je ooit afgevraagd waarom elke banaan, appel of mango in de supermarkt vaak een piepklein stickertje op zijn zij draagt? En dan die absurde momenten: een tros bananen waarvan elk exemplaar netjes zijn eigen etiketje heeft, terwijl op één plank appels keurig allemaal hun label showen en op de andere liggen Gala-appels of citroenen gewoon bloot, zonder iets. Wat is hier in hemelsnaam aan de hand? En vooral: moet dit allemaal wel?
Moeten fruitstickers volgens de wet?
- Om meteen een mythe te doorprikken: individuele etiketten op fruit zijn niet wettelijk verplicht.
- De Zwitserse wetgeving – en vergelijkbaar in omringende landen – schrijft niet voor dat elke kiwi, mango of appel zijn eigen sticker moet dragen.
Dat bevestigde ook de Zwitserse Bondsraad toen men hen daar expliciet naar vroeg. Er bestaat dus geen geheime ‘fruitstickerwet’ die voorschrijft dat men per se elk stuk fruit moet labellen. Stel je de absurditeit voor als men zou proberen op elk druifje of elke aardbei in een bakje een sticker te plakken: logistiek gezien een nachtmerrie waar zelfs de beste fruitplakker zijn vingers niet aan wil branden.
Waarom liggen ze er dan toch op?
Goede vraag! Er is wel regelgeving over welke informatie bij voedsel moet worden verstrekt, maar voor de exacte vorm – op het fruit of op een bordje bij het fruit – is men flexibeler. En jawel: zelfs professionals in de sector raken weleens het spoor bijster. Waarom is voor het ene fruit alleen een bordje met naam, prijs en herkomst voldoende, en voor een ander een sticker onmisbaar?
Bij de meeste Zwitserse appels geldt: geen sticker. Uitzonderingen? Biologische appels of merkappels (denk aan Topaz, Jazz of Pink Lady). Die krijgen wel een persoonlijk labeltje opgespeld. Appels uit het buitenland, zoals uit Nieuw-Zeeland, maar ook mango’s uit Brazilië, Chileense kiwi’s of Ecuadoraanse bananen dragen vaak een sticker met een tracking-code. Let je goed op, dan zie je bij eerlijke handel eveneens een FLO-code, waarmee de producent altijd te traceren is.
Soms plaatsen supermarkten labels zoals “Mûr à point” of logo’s van labels (zoals Fresca of PrimaGusto), vaak zonder tracking-code, maar puur als herkenning voor jou als klant. Een grote winkelketen verklaarde zelfs: “Deze stickers helpen klanten vooral om verschillende labels tijdens het winkelen te herkennen.” Zo simpel kan het zijn.
Biologisch? Zorgvuldig onderscheid maken
Wanneer het om biologische producten gaat, is het nóg een tikkeltje ingewikkelder. De Zwitserse bio-richtlijn stelt dat leveranciers en winkels alle nodige maatregelen moeten treffen om verwarring tussen bio en conventioneel te voorkomen. En soms, jawel, is een sticker dan praktisch onmisbaar om te zorgen dat je niet per ongeluk reguliere en biologische appels door elkaar vraagt.
De alternatieven voor stickers: het nieuwe labelen
- Composteerbare etiketten
- Lasergravure
- Cellulosenetjes
- Cerclage: papieren bandje rond het fruit
De laatste, het cercleren (een soort sjerpje rondom de peer of appel), is booming business! Het Zwitserse bedrijf Tanner, specialist in verpakking, meldt dat haar afdelingen in Spanje en Duitsland in 2022 samen maar liefst 9.000 kilometer aan bandjes hebben gebruikt – dubbel zo veel als in 2019. En volgens hun schatting zou 2023 zelfs een recordjaar worden.
Let wel: ‘composteerbare’ etiketten lijken ideaal, maar zijn verraderlijk. Je gooit ze vol goede moed op de composthoop, maar die werkt niet snel genoeg. Net als composteerbare zakjes vragen deze etiketten een industriële composteerinstallatie, met voortdurend gecontroleerde temperatuur en vocht. Je eigen tuincompost is simpelweg niet toereikend.
Conclusie
Fruitstickers: niet verplicht, wel handig én soms ronduit absurd. Ze zijn er om jou als klant te helpen het bos (eh, de fruitschaal) door de bomen te blijven zien. Maar gelukkig zijn er ook alternatieven in opmars, voor wie graag fruit zonder plakband eet. Zie je een appel zonder etiket? Geen zorgen, waarschijnlijk hoort het zo. En als je een sticker tegenkomt: weet dat-ie daar vooral voor jou zit – of voor de winkel die het verschil wil tonen. En nu? Misschien is het tijd om die banaan gewoon eens zonder schuldgevoel te pellen…
